Ruimtegebruik in Nederland: een nieuwe kijk op logistiek en leefbaarheid

Nederland verdoost! is een veelgehoorde klacht, maar is dat wel echt zo? Als je dat aan Tim Beckmann van Intospace vraagt, is het antwoord: nee! Als je kijkt naar hoe de beperkte ruimte die we in Nederland hebben wordt gebruikt, dan valt op dat de meeste ruimte wordt ingenomen door de intensieve veeteelt. 42% van de beschikbare ruimte in Nederland is agrarisch gebied. 15% van Nederland is bebouwd en het totale aandeel van logistiek vakgoed is slechts 0,13%.

Wel is het zo dat veel magazijnen op nogal zichtbare locaties staan langs snelwegen en het zijn vaak ook nogal grote panden. In het verleden werden magazijnen niet ontworpen met estethiek, maar vooral met functionaliteit in gedachten. Het zijn vaak ook nogal grote panden. Daarin is de afgelopen jaren verandering gekomen en er zijn magazijnen neergezet waarvan zelfs niet-logistiekelingen dat het mooie panden zijn.

Moeten we de lucht in?

Een veelgenoemde oplossing voor het efficiënter gebruiken van ruimte is de hoogte in gaan. Met name in zeer dichtbevolkte drukke gebieden, zoals in Hong Kong en Singapore, is dat een perfecte oplossing. Doordat er zo weinig grond beschikbaar is, en de grondprijzen erg hoog zijn, moet je wel de lucht in. Waar we in Nederland nog weleens magazijnen zien van twee verdiepingen, worden in Azië magazijnen gebouwd van meerdere verdiepingen, waarbij vrachtwagens door grote kurkentrekker-achtige constructies naar boven rijden om geladen te worden. Hoewel we in Nederland een aantal goed uitgedachte distributiecentra hebben van twee verdiepingen is dat volgens Tim Beckmann niet de meest efficiënte aanpak voor Nederland.

Functies in de mix: verticale clustering

Logistiek kan veel efficiënter georganiseerd worden, met name wanneer die logistiek dichter bij de mensen wordt gebracht, of eigenlijk, wanneer logistiek onderdeel wordt van de leefomgeving. In zijn presentatie op Logistiekdag in het Provinciehuis van Zuid Holland noemde hij dit functiemenging in logistieke werklandschappen.

Twee prachtige voorbeelden kwamen hier voorbij. De eerste ging over de RAI in Amsterdam, een gebied waar behalve de organisatie van evenementen nu niet veel meer gebeurd dan parkeren en dat terwijl het gebied een prachtige ligging heeft en ook ideaal zou zijn voor wonen, werken en recreëren. De oplossing is een gelaagd concept, waar in de onderste laag de logistiek van het RAI complex wordt geregeld. Op die logistieke laag kan dan een nieuw entreegebouw worden gemaakt, dat alle hallen van het nieuwe complex verbindt. Daaroverheen komt een groene zone met een fietsroute die een verbinding legt met het achterliggende park. Om de groene zone heen kunnen dan woontorens ontwikkeld worden, waardoor het hele terrein een multifunctioneel karakter krijgt. Een verticale clustering van functies.

Het tweede voorbeeld ging over een project in Badhoevedorp, waarbij Intospace een ontwerp heeft gemaakt van een logistiek centrum, met daaromheen ruimte voor retail en wonen, met sport- en recreatiemogelijkheden op het dak. Voldoende ruimte voor zonnepanelen op het dak boven de loading docks, maar ook boven de parkeerplaatsen van de auto’s en een grote hoeveelheid laadstations. Het plaatje hieronder en bovenaan dit artikel zeggen genoeg. 

De toekomst van logistiek vastgoed

Nederland is niet zo groot en hoewel er nog genoeg ruimte is, moeten we met die ruimte wel efficiënt omgaan. Er is in sommige regio’s minder ruimte beschikbaar voor bebouwing en dat vraagt om creatieve oplossingen. Kijkend naar de logistieke sector dan ligt de oplossing niet in het bouwen van magazijnen met meerdere verdiepingen, maar wel in het verticaal integreren van verschillende functies. Logistiek, wonen, retail, werken en ontspanning. Het kan op één en dezelfde plek. Het maakt de logistieke sector duurzamer en efficiënter en vergroot de leefbaarheid. Een win-win als je het mij vraagt. Verdozing? Welke dozen?

De basis voor dit artikel was de presentatie van Tim Beckmann van Intospace op de Logistiekdag dat op 29 Februari door Management Producties werd georganiseerd in het Provinciehuis Zuid-Holland in Den Haag.